Tòa án cấp phúc thẩm đánh giá chứng cứ không chính xác nên sửa án sơ thẩm không đúng. Điển hình vụ án "Tranh chấp hợp đồng kinh tế" nguyên đơn Công ty cổ phần Công nghệ Môi trường và xây lắp Dầu khí - PTEC và bị đơn Công ty TNHH MDA E&C.
1. Nội dung vụ án
Công ty TNHH MDA E&C (Công ty MDA) là tổng thầu Dự án xây dựng hai nhà máy Daihan Vina và New Hanam tại Khu Công nghệ cao, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh. Công ty cổ phần Công nghệ và Xây lắp Dầu khí - PTEC (Công ty PTEC) là nhà thầu phụ cho hai dự án trên. Giữa Công ty PTEC và Công ty MDA có ký 04 hợp đồng kinh tế, gồm 02 hợp đồng thi công, cụ thể:
Hợp đồng số MDA2016-0828-PTEC ngày 28/8/2016 (gọi tắt là HĐ 0828), Hợp đồng số MDA2016-0914-PTEC ngày 14/9/2016 (gọi tắt là HĐ 0914); 01 hợp đồng cho thuê và thi công cừ larsen, hệ giằng (Hợp đồng số MD A2016-0922- PTEC ngày 22/9/2016 - gọi tắt là HĐ 0922); 01 hợp đồng thuê xe cuốc (Hợp đồng số MĐA2016-0929-PTEC ngày 29/9/2016 - gọi tắt là HD 0929).
Quá trình thực hiện hợp đồng, Công ty MDA yêu cầu làm thêm một số hạng mục phát sinh cho cả hai công trình nên giá trị quyết toán tăng lên, cụ thể: HĐ 0828 là 5.130.000.000 đồng (phát sinh 1.687.000.000 đồng), HĐ 0914 là 7.471.200.000 đồng (phát sinh 2.466.200.000 đồng).
Sau khi hoàn tất khối lượng công việc theo các hợp đồng trên, Công ty MDA không thanh toán đủ tiền thi công cho Công ty PTEC, vì vậy, Công ty PTEC khởi kiện yêu cầu Công ty MDA thanh toán các khoản: Hợp đồng số 0828 là 2.153.400.000 đồng, Hợp đồng số 0914 là 4.284.280.000 đồng, Hợp đồng số 0922 là 4.296.080.809 đồng, Hợp đồng số 0929 là 37.744.214 đồng; khoản lãi chậm trả (từ ngày 05/5/2017 đến ngày 05/12/2018) là 2.046.547.954 đồng. Tổng cộng: 12.817.852.977 đồng.
Bản án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện, tuyên buộc bị đơn Công ty MDA trả cho nguyên đơn Công ty PTEC tổng số tiền: 12.175.495.598 đồng.
Bản án phúc thẩm chấp nhận kháng cáo của bị đơn, sửa Bản án sơ thẩm, chấp nhận 1 phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, tuyên buộc Công ty MDA trả cho Công ty PTEC tổng sổ tiền của các hợp đồng là 378.524.214 đồng.
Nguyên đơn đề nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án phúc thẩm, ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đã chấp nhận toàn bộ kháng nghị giám đốc thẩm của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, tuyên hủy Bản án phúc thẩm và giữ nguyên Bản án sơ thẩm về vụ án "Tranh chấp hợp đồng kinh tế".
2. Vấn đề cần rút kinh nghiệm
Đối với Hợp đồng 0828 và HĐ 0914, Công ty PTEC đã thi công hoàn thành xong hai dự án nhà máy Daihan Vina và New Hanam tại Khu Công nghệ cao Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh và đã bàn giao cho các chủ đầu tư. Công ty MDA không chứng minh được việc thuê các đơn vị khác thi công phần việc do Công ty PTEC không thực hiện. Việc thi công các hạng mục phát sinh vượt quá 10% giá trị hợp đồng mặc dù không ký phụ lục hợp đồng, nhưng đây là khối lượng thi công thực tế theo yêu cầu và có xác nhận của Chỉ huy trưởng công trình do Công ty MDA phân công làm việc với Công ty PTEC. Trong quá trình thi công, Công ty MDA không phản đối mà tiếp nhận kết quả thi công của Công ty PTEC để bàn giao công trình cho chủ đầu tư. Quá trình giải quyết vụ án, Công ty MDA thừa nhận việc thanh toán các hợp đồng với Công ty PTEC được xác định theo khối lượng thực tế thi công chứ không tính theo hợp đồng trọn gói. Do đó, Công ty PTEC yêu cầu Công ty MDA thanh toán theo khối lượng thi công thực tế là có cơ sở để chấp nhận.
Đối với Hợp đồng 0922, Công ty PTEC cho Công ty MDA thuê, thi công cừ larsen, hệ giằng của hạng mục hố móng máy, thuộc công trình Nhà máy New Hanam. Xét việc cho thuê cừ larsen và hệ giằng được xem là hợp đồng thuê tài sản. Công ty MDA đã nhận nhưng chưa trả tài sản cho thuê, do đó, Công ty PTEC yêu cầu Công ty MDA bồi thường theo giá thỏa thuận giữa các bên là phù hợp quy định tại Điều 302, 303 Luật Thương mại.
Đối với khoản yêu cầu về lãi do chậm thanh toán, theo quy định tại Điều 306 của Luật Thương mại, việc Công ty MDA chậm thanh toán tiền thi công cho Công ty PTEC thi phải chịu lãi chậm trả theo mức lãi suất nợ quá hạn trung bình trên thị trường.
Tòa án cấp sơ thẩm đã chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là có căn cứ, đúng pháp luật. Việc Tòa án cấp phúc thẩm cho rằng Công tỵ PTEC không chứng minh được việc tiếp tục thi công các công trình nhà máy kể từ sau khi các bên chốt sổ nợ, đồng thời không chấp nhận kết luận kiểm định của Công ty kiểm định Sài Gòn, không chấp nhận yêu cầu bồi thường số lượng cừ thép larsen, hệ giằng và yêu cầu tính lãi do chậm thực hiện nghĩa vụ thanh toán nên chỉ chấp nhận một phần yêu cầu của nguyên đơn trên cơ sờ thừa nhận của bị đơn là không phù hợp với các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của Công ty PTEC.