Chưa làm rõ căn cứ để làm cơ sở công nhận sự thỏa thuận. Điển hình vụ án “Tranh chấp hợp đồng tín dụng" giữa nguyên đơn Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (Công ty Quản lý tài sản) và bị đơn Công ty cổ phần thực phẩm Đại Dương (Công ty Đại Dương).
1. Nội dung vụ án
Công ty Quản lý tài sản mua lại nợ của Công ty Đại Dương vay tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Cà Mau (Agribank Cà Mau) theo hợp đồng mua bán nợ ngày 27/11/2014.
Công ty Đại Dương được Agribank Cà Mau cho vay vốn ngắn hạn và trung hạn nhằm mục đích sản xuất kinh doanh theo các Hợp đồng tín dụng số 01/2007/HĐTD-CPĐD ngày 17/4/2007, số tiền 10.382.220.420 đồng; Hợp đồng tín dụng số 2013DAIDUONG-VND/HĐTD ngày 16/4/2013, so tiền 137.635.857.771 đồng và Hợp đồng tín dụng số 2013DAIDUONG-VND/HĐTD ngày 16/4/2013, số tiến 385.000 USD.
Để bảo đảm nghĩa vụ trả nợ, Công ty Đại Dương thế chấp tài sản thuộc sở hữu là nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu trên 16.884,60m2 đất. Ngoài ra, ông Lê Văn Hùng, ông Phạm Tiến Hùng, ông Đỗ Anh Tuấn va bà Trần Lê Ngọc Lam thế chấp tài sản của mình để bảo lãnh nghĩa vụ trả nợ của Công ty Đại Dương.
Tính đến ngày 17/12/2015, Công ty Đại Dương còn nợ Agribank Cà Mau số tiền 252.130.368.981 đồng và 538.077,42 USD. Công ty quản lý tài sản khởi kiện yêu cầu Công ty Đại Dương trả tổng số tiền gốc và lãi là 344.842.536.279 đồng và yêu cầu xử lý tài sản thế chấp trong trường hợp không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ.
Quá trình giải quyết vụ án, các đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án. Tại Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 07/2018/QĐST-KDTM ngày 28/8/2018 của Tòa án nhân dân huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau, công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nội dung như sau:
“Công ty Đại Dương phải trả cho Công ty quản lý tài sản tổng số tiền là 348.352.224.255 đồng. Công ty quản lý tài sản và Agribank Cà Mau trả lại cho Công ty Đại Dương các tài sản thế chấp và lập thủ tục xóa đăng ký thế chấp sau khi Công ty Đại Dương thanh toán xong khoản tiền nêu trên... ”
Ngày 27/5/2019, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Cà Mau có Công văn số 311/CSĐT-PC03; Ngày 22/8/2019, ông Lê Xuân Ninh, ông Lệ Vãn Hùng, ông Phạm Tiên Dũng có đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm đối với Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nêu trên.
Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh ban hành Quyết định kháng nghị tái thẩm số 26/QĐKNTT-VKS-KDTM ngày 07/11/2019 đối với Quyết định công nhận sự thỏa thuận, ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đã chấp nhận một phần kháng nghị của Viện trưởng Viện cấp cao 3, tuyên hủy Quyết định công nhận sự thỏa thuận nêu trên; giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Cái Nước giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.
2. Vấn đề cần rút kinh nghiệm
Theo Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự thì Công ty Đại Dương phải trả cho Công ty quản lý tài sản số tiền 348.352.224.255 đồng. Căn cứ kết luận điều tra vụ án hình sự và đề nghị truy tố của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Cà Mau, xác định 03 bị can là Nguyễn Hữu Thành, Đoàn Thanh Sơn và Nguyễn Hải Sơn là người của Công ty Đại Dương có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Agribank Cà Mau với tổng số tiền là 10.306.108.000 đồng. Như vậy, chưa có căn cứ để xác định Công ty Đại Dương còn nợ Công ty quản lý tài sản số tiền 384.352.224.255 đồng. Sự thỏa thuận của các đương sự là có sự nhầm lẫn.
Tòa án cấp sơ thẩm thụ lý vụ án ngày 25/5/2016, trước đó ngày 24/5/2016 Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Cà Mau đã có quyết định khởi tố vụ án hình sự để điều tra hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Cà Mau. Lẽ ra trong trường hợp này, Tòa án cấp sơ thẩm phải tạm đình chỉ giải quyết vụ án "Tranh chấp hợp đồng tín dụng” giữa Công ty quản lý tài sản với Công ty Đại Dương để chờ kết quả giải quyết vụ án hình sự mới có căn cứ giải quyết vụ án đúng pháp luật. Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết vụ án và ra quyết định công nhận sự thỏa thuận là trái pháp luật, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty Đại Dương.