Ngày 06/12/2021, ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm vụ án Lê Trọng Ánh cùng đồng phạm phạm tội “Bắt, giữ người trái pháp luật” và “Tàng trữ trái phép chất ma túy”. Trên cơ sở kết quả giám đốc thẩm, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thông báo đến Viện kiểm sát các địa phương thuộc khu vực phía Bắc để rút kinh nghiệm trong vấn đề xác định tội phạm và hành vi phạm tội, cụ thể như sau:
I. NỘI DUNG VÀ QUÁ TRÌNH GIẢI QUYẾT VỤ ÁN
Do có mâu thuẫn từ trước với anh Lê Bật Đảng trong việc cung cấp nhân viên phục vụ hát karaoke, khoảng 05 giờ ngày 25/11/2018, Lê Trọng Ánh lái xe ôtô chở Thê Anh, Trương Văn Tùng và Trân Hoài Giang đên nơi ở trọ của các chị Nguyễn Thị Trang (NB), Nguyễn Thị Trang (TH) và Ngô Thị Huyên (là nhân viên của Đảng). Khi đến nơi, Anh cầm theo 01 khẩu súng ngắn ổ quay màu đen và Thế Anh cầm theo 01 khẩu súng ngắn ổ quay tự chế màu trắng rồi cùng với Giang, Tùng đi vào nhà trọ. Thế Anh và Giang đi vào nhà trên nơi có anh Đặng Trọng Lương đang ngủ, còn Ánh và Tùng vào nhà phía sau là nơi ở của ba cô gái. Sau đó, Tùng lên nhà trên cùng Thế Anh, Giang và Lương đi xuống nhà dưới. Tại đây, Ánh cầm súng ngồi ở đầu giường nơi các cô gái ngủ, Thế Anh vào ngồi ở cuối giường, còn Tùng và Giang đứng ở cửa ra vào, Lương ngồi ở cuối giường gần chỗ Thế Anh. Thế Anh quát ba cô gái “dậy chuẩn bị các đồ dùng, dụng cụ cần thiết mang theo hoặc những thứ không cần lên mua đồ mới”. Ánh dùng súng dí vào đầu Lương và nói “về nói với thằng Lớn nhà mày là bọn tao đã nói rồi mà vẫn cố tình làm”, rồi lấy viên đạn đưa cho Lương nói “về nói với thẳng Lớn tao tặng nó viên đạn này, mày bảo nó thích làm thằng bé không?'. Ánh nói tiếp “tầm thằng Lớn tao là đủ nên đừng đụng vào anh Thẳng”. Thế Anh cầm khẩu súng gõ vào đầu Lương nói “cẩn thận không bố mày bắn chết” và quay sang thu hết điện thoại các cô gái và giục họ đi khỏi nơi trọ. Sau đó, Thế Anh, Ánh, Tùng và Giang đưa ba cô gái lên ôtô về nhà nghỉ Hưng Quán.
Khi ba cô gái được đưa về nhà nghỉ Hưng Quán thì Lê Viết Thắng bảo Ánh và Giang đưa các cô gái vào phòng 104. Thắng cũng vào phòng đó cùng với Ánh, Giang, còn Thế Anh vào sau. Các đối tượng ngồi trên giường, Thế Anh lấy bộ dụng cụ sử dụng ma túy và giấy bạc dưới gầm giường lên gấp thành máng, còn Ánh lấy trong ví da 01 túi nilon màu trắng bên trong chứa ma túy đá và túi nilon màu xanh bên trong chứa các viên màu hồng là Methamphetamine ra để sử dụng. Ánh bảo Thế Anh ra xe ôtô của Ánh lấy giấy bạc. Thế Anh ra lấy giấy bạc đem vào gấp thành máng để Giang xúc ma túy đổ vào. Ánh lấy một viên hồng phiến trong túi nilon màu xanh bỏ vào máng rồi bảo Giang dùng bật lửa ga đốt cho tan chảy thành khói để mọi người sử dụng. Do Giang đốt có ít khói nên Ánh đã thay Giang đốt cho Thắng, Thế Anh, Ánh và Giang lần lượt sử dụng. Sau đó, các đối tượng bị Tổ công tác Công an huyện TS kiểm tra, khám xét, thu giữ vật chứng. Các hợp chất thu được theo kết luận giám định là ma túy, có khối lượng 8,302g loại Methamphetamine.
Quá trình điều tra còn xác định, khoảng 21h ngày 13/11/2018 Lê Viết Thắng cùng Nguyễn Thế Anh, Ngô Văn Tưởng, Trương Văn Tùng và Lê Thọ Thành đến nơi ở của ba cô gái là nhân viên của Lê Bật Đảng buộc họ phải rời nơi trọ và đi theo các đối tượng trên. Sau đó, Đảng, Nguyên, Lớn, Hoàng đã đến xin ba cô gái về với điều kiện là không được phục vụ hát karaoke tại địa bàn xã Tân Ninh nữa.
Tại Bản án sơ thẩm số 41/2020/HS-ST ngày 16/7/2020, Tòa án nhân dân huyện TS, tỉnh TH quyết định xử phạt: Lê Trọng Ánh 30 tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”, 66 tháng tù về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”, tổng hợp hình phạt của 2 tội, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung là 8 năm tù; Nguyễn Thế Anh 50 tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”; Lê Viết Thắng 42 tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”; Trương Văn Tùng 45 tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”; Ngô Văn Tưởng 39 tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”; Lê Thọ Thành 24 tháng tù về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật”.
Tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 37/QĐ-VC1-HC ngày 14/7/2021, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội đề nghị ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử giám đốc thấm theo hướng hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 41/2020/HS-ST ngày 16/7/2020 của Tòa án nhân dân huyện TS, tỉnh TH để điều tra lại theo quy định của pháp luật.
Tại Quyết định giám đốc thẩm số 85/2021/HS-GĐT ngày 06/12/2021 của ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiếm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội, hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 41/2020/HS-ST ngày 16/7/2020 của Tòa án nhân dân huyện TS, tỉnh TH để điều tra lại theo quy định của pháp luật.
II. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN RÚT KINH NGHIỆM
1. Về việc bỏ lọt hành vi phạm tội
Quá trình điều tra và tại phiên tòa sơ thẩm, Lê Trọng Ánh, Nguyễn Thế Anh, Lê Viết Thắng khai nhận phù hợp với lời khai của Trần Hoài Giang có trong hồ sơ vụ án thể hiện sáng ngày 25/11/2018 các đối tượng trên đã cùng nhau sử dụng trái phép chất ma túy tại phòng 104 nhà nghỉ Hưng Quán. Trong đố, Lê Trọng Ánh là người chuẩn bị, cung cấp ma túy; Nguyễn Thế Anh là người chuẩn bị dụng cụ sử dụng ma túy; Trần Hoài Giang thực hiện việc xúc và đốt ma túy để các đối tượng cùng sử dụng ma túy theo sự điều hành của Lê Trọng Ánh và Lê Viêt Thắng. Do đó, hành vi nêu trên của Lê Trọng Ánh, Nguyễn Thế Anh, Lê Viết Thắng và Trần Hoài Giang có dấu hiệu phạm tội “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” theo quy định điểm b khoản 2 Điều 255 Bộ luật Hình sự nhưng chưa được khởi tố, điều tra là bỏ lọt hành vi phạm tội của các bị cáo.
2. Về việc bỏ lọt tội phạm
Quá trình điều tra, Trần Hoài Giang khai nhận có mặt từ đầu đến khi kết thúc việc bắt, giữ được các chị Nguyễn Thị Trang (NB), Nguyễn Thị Trang (TH) và Ngô Thị Huyền vào ngày 25/11/2018 phù hợp với lời khai của Lê Trọng Ánh, Nguyễn Thế Anh và Trương Văn Tùng. Như vậy, có căn cứ xác định sáng ngày 25/11/2018, Trần Hoài Giang đi cùng Lê Trọng Ánh, Nguyễn Thế Anh và Trương Văn Tùng đến nhà trọ của 03 cô gái. Tại đây, Giang thấy Ánh và Thế Anh đe dọa anh Đặng Trọng Lương và các cô gái rồi cùng các đối tượng đưa 03 cô gái ra xe ô tô và đưa lên tận phòng 104 Nhà nghỉ Hưng Quán. Theo lời khai của Nguyễn Thế Anh thì Thế Anh có bàn bạc với Ánh, Tùng và Giang về việc đưa các nhân viên của Lê Bật Lớn lên nhà nghỉ Hưng Quán và tất cả đều đồng ý. Lời khai của Thế Anh phù hợp với diễn biến khách quan của hành vi tham gia cùng các đối tượng trong quá trình bắt giữ của Giang. Giang hiểu và tiếp nhận ý chí của đồng bọn, thực hiện hành vi với vai trò giúp sức trong việc đưa 03 cô gái về Nhà nghỉ Hưng Quán. Hành vi của Trần Hoài Giang có dấu hiệu đồng phạm về tội “Bắt, giữ người trái pháp luật” quy định tại Điều 157 Bộ luật Hình sự chưa được điều tra xử lý theo quy định là có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.
Do Bản án sơ thẩm số 41/2020/HS-ST ngày 16/7/2020 của Tòa án dân huyện TS, tỉnh TH có sai lầm trong việc áp dụng pháp luật quyết định của bản án chưa phù hợp với tình tiết khách quan của vụ án nên bị Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội hủy để điều tra lại theo quy định của pháp luật.
Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thông báo để Viện kiểm nhân dân các tỉnh, thành phố trong khu vực nghiên cứu, rút kinh nghiệm, nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử án hình sự./.