Thông qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử phúc thẩm vụ án L.T.T bị xét xử sơ thẩm về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại Điều 244 Bộ luật Hình sự, Viện kiểm sát nhân dân dân cấp cao tại Hà Nội thấy việc truy tố và xét xử của cấp sơ thẩm có vi phạm trong việc áp dụng pháp luật, cần rút kinh nghiệm. Cụ thể nhu sau:
1. Tóm tắt hành vi phạm tội và việc giải quyết của cấp sơ thẩm:
Tháng 8/2019, qua khai nhận của bị can N.V.K, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an thành phố H tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của L.T.T sinh năm 1983, đã phát hiện thu giữ được 26,5846 kg ngà voi và 0,18555 kg sừng tê giác. Kết quả điều tra, đủ cơ sở xác định L.T.T đã mua trái phép 26,5846 kg ngà voi và 0,18555 kg sừng tê giác để bán lại nhằm thu lời bất chính.
Cáo trạng số 446/CT-VKS ngày 28/11/2019 của Viện kiểm sát nhân dân thành phố H truy tố L.T.T về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại điểm c khoản 1 và điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự. Tại phiên tòa sơ thẩm, đại diện Viện kiểm sát nhân dân thành phố H giữ nguyên quyết định truy tố và đề nghị xử phạt L.T.T từ 06 đến 07 năm tù.
Bản án hình sự sơ thẩm số 51/2020/HSST ngày 14/02/2020 của Toà án nhân dân thành phố H tuyên bố: bị cáo L.T.T phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” được quy định tại điếm c khoản 1 và điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo L.T.T mức án 05 năm tù.
Ngày 20/02/2020, bị cáo L.T.T có đon kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
2. Kết quả xét xử phúc thầm:
Tại phiên tòa hình sự phúc thẩm ngày 29/9/2020, đại diện Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội đề nghị và được Hội đồng xét xử phúc thẩm Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội chấp nhận, quyết định sửa phần áp dụng pháp luật của Bản án hình sự sơ thẩm số 51/2020/HSST ngày 14/02/2020 của Toà án nhân dân thành phố H đối với bị cáo L.T.T: Tuyên bố bị cáo L.T.T phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo L.T.T mức án 05 năm tù.
3. Vấn đề cần rút kinh nghiệm:
Theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự, người nào tàng trữ, mua bán ngà voi có khối lượng từ 20 kg đến dưới 90 kg; sừng tê giác có khối lượng từ 01 kg đến dưới 09 kg thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm. BỊ cáo L.T.T thực hiện hành vi mua bán 26,5846 kg ngà voi và 0,18555 kg sùng tê giác thì cần quy đổi kliối lượng ngà voi sang sừng tê giác hoặc ngược lại đế xác định khung hình phạt truy tố và xét xử. Cụ thể: theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự thì 01 kg sừng tê giác tương đương với 20 kg ngà voi; do đó, 0,18555 kg sừng tê giác tương đương với 3,711 kg ngà voi. Như vậy, bị cáo L.T.T đã thực hiện hành vi mua bán trái phép ngà voi và sừng tê giác có khói lượng tương đương 30,2956 kg ngà voi và phạm vào điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự. Viện kiếm sát nhân dân thành phố H truy tố và Tòa án nhân dân thành phố H xét xử sơ thẩm bị cáo L.T.T theo quy định tại điểm c khoản 1 và điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự là không đúng với quy định của cả điểm c khoản 1 và điểm d khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự, đồng thời sẽ mâu thuẫn khi áp dụng hình phạt.