Ngày 23/02/2023, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội căn cứ vào Báo cáo số 457/BC - VKS ngày 26/7/2022 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh YB đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 08/2022/HSST ngày 14/4/2022 của Tòa án nhân dân huyện LY, tỉnh YB đã ban hành kháng nghị số 04/QĐ-VC1 -HS kháng nghị Bản án hình sự sơ thẩm số 08/2022/HSST ngày 14/4/2022 của Tòa án nhân dân huyện LY, tỉnh YB để xét xử lại theo đúng quy định của pháp luật. Thông qua vụ án này, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thông báo rút kinh nghiệm như sau:
I. NỘI DUNG VÀ QUÁ TRÌNH GIẢI QUYẾT VỤ ÁN
Trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến năm 2018, lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao, vì động cơ vụ lợi, để có tiền chi cho các hoạt động của nhà trường và hưởng lợi cá nhân nên Nông Ngọc Anh là Hiệu trưởng trường Trung cấp LY đã chỉ đạo Nguyễn Duy Trọng; Trần Lan Anh; Cù Chí Giang và Lê Thị Đài Trang làm trái công vụ như: Giảm bớt vật tư dạy nghề, chi phí thuê địa điểm, chi phí thuê giáo viên giảng dạy,... lập, ký chứng từ quyết toán không đúng thực tế các khoản chi để rút tiền ngân sách nhà nước từ nguồn kinh phí được cấp cho việc mở lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn, nhiều lần gây thiệt hại với tổng số tiền 613.967.000 đồng, số tiền các bị cáo rút ra sai phạm dùng để chi trái nguyên tắc cho hoạt động của nhà trường như chi quan hệ giao dịch, chi tiếp khách, chi quà tết cho các lãnh đạo sở ban ngành và cán bộ nhà trường,... Ngoài ra các bị cáo cũng được hưởng lợi cá nhân cụ thể: Nguyễn Duy Trọng 1.600.000 đồng; Trần Lan Anh 1.600.000 đồng; Cù Chí Giang 3.600.000 đồng; Lê Thị Đài Trang 4.700.000 đồng.
Trong vụ án này bị cáo Nông Ngọc Ánh chịu trách nhiệm chung với các bị cáo khác với tổng số tiền là 613.967.000 đồng (Của các năm học 2017, 2018), Cù Chí Giang và Lê Thị Đài Trang phải chịu trách nhiệm với số tiền 248.834.000 đồng (Của các năm học 2015, 2016). Ngoài số tiền đồng phạm cùng với Cù Chí Giang thì Lê Thị Đài Trang còn phải chịu số tiền sai phạm giữa quyết toán và thực chi của 01 lớp chăn nuôi thú y K13 mở tại xã Yên Thắng, huyện LY, thời gian từ ngày 28/5/2018 đến ngày 28/6/2018, do Trang quản lý là 16.335.000 đồng.
Ngoài ra các bị cáo còn gây thiệt hại về ngân sách nhà nước với nội dung khác, với số tiền 4.368.000 đồng. Đây là số tiền thuế thu nhập cá nhân bị thiệt hại, do Trường Trung cấp LY không khấu trừ trước khi thanh toán, khoản tiền thù lao giảng dạy cho các giáo viên trong năm 2016 theo quy định tại điểm I Điều 25 Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 của Bộ tài chính. Các giám định viên tài chính - kế toán đề nghị Cơ quan điều tra xem xét. Qua điều tra đã xác định trong năm 2016 Cù Chí Giang là kế toán trưởng của nhà trường, do sai sót nên đã không thực hiện khấu trừ thuế thu nhập cá nhân mức 10% của khoản tiền thù lao giảng dạy trước khi chi trả cho 4 giáo viên với tổng số là 4.200.000 đồng. Ngày 31/8/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã có Công văn số 1058/CSKT gửi Chi cục Thuế huyện LY xem xét xử lý. Ngày 20/9/2021 Chi cục Thuế huyện LY đã có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, đối với Trường trung cấp LY, phạt tiền 840.000 đồng; truy thu tiền thuế thu nhập cá nhân năm 2016 khai thiếu là 4.200.000 đồng; tiền chậm nộp thuế thu nhập cá nhân năm 2016 là 2.060.100 đồng.
Tại phiên tòa sơ thẩm Kiểm sát viên đại diện Viện kiểm sát nhân dân huyện LY, tỉnh YB giữ nguyên quyết định truy tố đề nghị Hội đồng xét xử tuyên bố các bị cáo: Nguyễn Duy Trọng; Trần Lan Anh; Cù Chí Giang và Lê Thị Đài Trang về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo điểm b, c khoản 2, 4 Điều 356 BLHS.
Áp dụng: điểm b, s, t khoản 1, khoản 2 Điều 51; khoản 1 Điều 54 BLHS tuyên chung cho tất cả các bị cáo.
Tuyên phạt: bị cáo Nguyễn Duy Trọng từ 01 năm đến 1 năm 5 tháng tù, khấu trừ thời gian đã tạm giam; cấm đảm nhiệm chức vụ có liên quan từ 2 đến 3 năm.
Áp dụng thêm điểm V khoản 1 Điều 51 đối với bị cáo Trần Lan Anh tuyên phạt bị cáo Trần Lan Anh từ 01 năm đến 1 năm 4 tháng tù, khấu trừ thời gian đã tạm giam; cấm đảm nhiệm chức vụ có liên quan từ 2 đến 3 năm. Tuyên phạt bị cáo Cù Chí Giang từ 01 năm đến 1 năm 2 tháng tù, cấm đảm nhiệm chức vụ có liên quan từ 2 đến 3 năm; tuyên phạt bị cáo Lê Thị Đài Trang từ 01 năm đến 1 năm 3 tháng tù, cấm đảm nhiệm chức vụ có liên quan từ 2 đến 3 năm.
Bản án hình sự sơ thẩm số 08/2022/HSST ngày 14/4/2022 của Tòa án nhân dân huyện LY, tỉnh YB, đã xét xử đối với các bị cáo: Nguyễn Duy Trọng; Trần Lan Anh; Cù Chí Giang và Lê Thị Đài Trang về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo điểm b, c khoản 2 Điều 356 BLHS; tuyên: Miễn hình phạt cho các bị cáo.
Ngày 20/3/2023, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội mở phiên họp giám đốc thẩm đối với vụ án và quyết định chấp nhận kháng nghị giám đốc thẩm của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội.
II. NHỮNG VẤN ĐỀ RÚT KINH NGHIỆM
Các bị cáo: Nguyễn Duy Trọng; Trần Lan Anh; Cù Chí Giang và Lê Thị Đài Trang bị cấp sơ thẩm xét xử về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo điểm b, c khoản 2, 4 Điều 356 BLHS, các bị cáo phạm tội thuộc trường hợp rất nghiêm trọng với 2 tình tiết định khung tăng nặng định khung với mức hình phạt từ 5 năm đến 10 năm, các bị cáo tham gia trong vụ án với vai trò là người thực hành tích cực, trong quá trình xét xử Viện kiểm sát đã áp dụng các tình tiết giảm nhẹ đề nghị áp dụng hình phạt dưới khung cho các bị cáo. Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng Điều 59 Bộ luật Hình sự; điểm d khoản 3 Điều 5 Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐTP ngày 30/12/2020 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao để quyết định miễn hình phạt cho các bị cáo là không đúng đối tượng được áp dụng chính sách khoan hồng đặc biệt.
Theo quy định của khoản 3 Điều 5 Nghị quyết số 03/2020/NQ-HĐTP: ngoài đối tượng đồng phạm là người giúp sức với vai trò không đáng kể, có thế được miễn hình phạt, còn các đồng phạm khác là người tổ chức, người thực hành, người xúi giục thì không áp dụng chính sách khoan hồng đặc biệt, miễn hình phạt.
Việc Tòa án cấp sơ thẩm quyết định miễn hình phạt cho các bị cáo là không có căn cứ, trái với quy định của Điều 59 BLHS, đã sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật, không đảm bảo tính răn đe tội phạm và phòng ngừa chung.
Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thông báo đến Viện kiểm sát nhân dân các địa phương để thực hiện đúng quy định pháp luật đối với các vụ án tương tự./.