Thông qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm đối với vụ án Nguyễn Quốc Tuấn phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo Bản án hình sự sơ thẩm số 439/2020/HSST ngày 19/11/2020 của Tòa án nhân dân thành phố HN, bị kháng nghị giám đốc thẩm và Ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại HN xét xử giám đốc thẩm hủy Bản án hình sư sơ thẩm nêu trên để điều tra lại. Viện kiếm sát nhân dân cấp cao tại HN thông báo để Viện kiêm sát nhân dân các cấp trong khu vực nghiên cứu, rút kinh nghiệm như sau:
1. Nội dung vụ án
Chi nhánh Công ty cổ phần khử trùng Việt Nam phía Bắc có thuê kho H7 tại địa chi Km 12, Quốc lộ 1A, xã TH, huyện TTr, HN để lưu giữ hàng hóa của Chi nhánh và giao cho Nguyễn Quốc Tuấn làm thủ kho, Ngô Thị Thu Hà làm kế toán kho hàng trên.
Trong khoảng thời gian từ tháng 07/2016 đến tháng 09/2016, thủ kho Nguyễn Quốc Tuấn đã có hành vi lấy tài sản trong kho do mình quản lý đem bán lấy tiền chi tiêu cá nhân. Tài sản Nguyễn Quốc Tuấn chiếm đoạt là hàng hóa thuốc trừ sâu các loại gồm: 24.993 gói RidomilGold 68WP lOOg, 9.907 chai DuaGold 960EC và 1.500 chai Marshal 200SC 20ml.
Quá trình điều tra, Nguyễn Quốc Tuấn khai nhận việc lấy tài sản của công ty đi bán, Nguyễn Quốc Tuấn có bàn bạc và cùng thực hiện với kế toán kho là Ngô Thị Thu Hà. Nguyễn Quốc Tuấn đã 05 lần lấy hàng (là thuốc trừ sâu) có trong kho, tìm thuê xe tải để chở số hàng lấy trong kho ra. Ngô Thị Thu Hà với vai trò là kế toán kho sẽ chịu trách nhiệm báo cho lái xe địa điểm chuyên hàng đến và người nhận hàng. Hà chịu trách nhiệm giao dịch, tìm mối mua hàng, thỏa thuận giá bán, thu tiền va làm toàn bộ hồ sơ, sổ sách, chứng từ để hợp lý, tránh bị kiểm tra phát hiện bởi ban giám đốc và kiểm toán. Sau khi bán được hàng, tiền bán hàng do Hà nhận và Hà đà chuyển lại cho Tuân tổng số tiền là 200.000.000 đồng tiền mặt, chia làm 04 lần, mỗi lần 50.000.000 đồng.
Ngô Thị Thu Hà không thừa nhận việc biết, bàn bạc với Nguyễn Quốc Tuấn lấy số lượng hàng hóa thuốc trừ sâu nêu trên của Chi nhánh mang đi bán và chuyển tiền cho Tuấn. Thời điểm tháng 10/2016, khi Công ty co chuyển hàng hóa từ kho TH sang kho PN, Hà phát hiện một số mặt hàng không khớp với số liệu trên phần mềm nhưng bởi vì, sự chênh lệch hàng hóa không nhiều nên Hà đã không báo cáo với giám đốc chi nhánh và kế toán trưởng. Vì vậy, ngày 31/12/2016, Hà đã chỉnh sửa số liệu kế toán và thực hiện các lệnh điều chuyển hàng hóa nội bộ vào các ngày 18, 27/12/2016 từ kho ở HN về kho NA cho phù họp vói số liệu hàng trên sổ sách kế toán để phục vụ Đoàn kiểm tra của Công ty. Lần thứ hai, vào tháng 6/2017 sau khi tự kiểm tra lại sổ sách thì thấy có sự thiếu hụt số lượng lớn hàng hóa ở kho TH trong thời gian Nguyễn Quốc Tuấn làm thu kho, nhưng Hà không báo cáo lãnh đạo mà tiếp tục tự ý chỉnh sửa lại các số liệu cho khớp với số lưọng hàng hóa đã bị thiếu hụt.
Tại Kết luận định giá tài sản số 68 ngày 01/4/2019 của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự huyện TTr, HN, kết luận: số hàng hóa thuốc trừ sâu các loại gồm 24.993 gói RidomilGold 68WP lOOg, 9.907 chai DuaGold 960EC và 1.500 chai Marshal 200SC 20ml trên, có tồng giá trị là 1.106.572.699 đồng.
2. Quá trình giải quyết vụ án
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 439/2020/HSST ngày 19/11/2020 của Tòa án nhân dân thành phố HN, áp dụng khoản 4 điều 175; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật hình sự, xử phạt: Nguyễn Quốc Tuấn 12 năm tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài san”.
Bản án hình sự sơ thẩm nêu trên không có kháng cáo, không bị kháng nghị nên có hiệu lực pháp luật.
Tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 47/QĐ-VC1-HS ngày 20/9/2021, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN đã kháng nghị Bản án hình sự sơ thẩm nêu trên, đề nghị ủy ban thầm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại HN, hủy Bản án hình sự sơ thẩm nêu trên để điều tra lại đối với Ngô Thị Thu Hà do có dấu hiệu đồng phạm với Nguyễn Quốc Tuấn về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.
Tại Quyết định giám đốc thẩm số 13/2022/HS-GĐT ngày 24/01/2022, Ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại HN chấp nhận một phần Kháng nghị giám đốc thẩm trên, hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 439/2020/HSST ngày 19/1 1/2020 của Tòa án nhân dân thành phố HN để điều tra lại đối với hành vi của Ngô Thị Thu Hà về tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu qủa nghiêm trọng” theo Điều 221 Bộ luật hình sự.
3. Nội dung rút kinh nghiệm
Trong vụ án này, với vai trò là kế toán kho, Ngô Thị Thu Hà có trách nhiệm nhập số liệu hàng nhập kho vào phần mềm kế toán và đối chiếu số liệu này với số liệu thủ kho nhập hàng thực tế dưới kho; nhập số liệu việc điều chuyển hàng giữa các kho trên phần mềm kế toán; làm phiếu điều chuyển nội bộ giữa các chi nhánh trong nội bộ Công ty và làm lệnh điều chuyển hàng hóa nội bộ...Nhưng Hà lại lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao đã giả mạo, tẩy xóa, chỉnh sửa tài liệu kế toán nhằm che đậy số lượng hàng hóa bị thất thoát trong một thời gian dài gây thiệt hại cho Chi nhánh Công ty cổ phần khử trùng Việt Nam phía Bắc số lượng lớn hàng hóa có tổng giá trị là 1.106.572.699 đồng. Hành vi của Ngô Thị Thu Hà có dấu hiệu của tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 221 Bộ luật hình sự.
Quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa sơ thẩm, các cơ quan tiến hành tố tụng đã không điều tra, làm rõ hành vi của Ngô Thị Thu Hà, bỏ lọt tội phạm và hành vi phạm tội, đây là vi phạm nghiêm trọng trong quá trình giải quyết vụ án dẫn đến vụ án bị hủy để điều tra lại theo quy định của pháp luật. Xét thấy, để tăng cường công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử, đồng thời để đảm bảo việc giải quyết vụ án nghiêm minh, toàn diện, triệt để đúng quy định pháp luật, không bỏ lọt tội phạm và hành vi phạm tội, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN thông báo đến các Viện kiểm sát nhân dân địa phương tham khảo, rút kinh nghiệm để tránh những sai sót tương tự xảy ra trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự./.