Thông qua công tác thực hành quyền công tố và và kiểm sát xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm đối với vụ án Nguyễn Vãn Thanh và đồng phạm phạm tội "Đánh bạc" bị kháng nghị và ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xử giám đốc thẩm đã quyết định hủy một phần Bản án hình sự phúc thẩm, giữ nguyên quyết định của Bản án hình sự sơ thẩm về truy thu số tiền dùng để đánh bạc. Thông qua vụ án này, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thông báo đến các Viện kiểm sát nhân dân địa phương trong khu vực nghiên cứu, rút kinh nghiệm như sau:
1. Nội dung vụ án
Ngày 03/3/2020, Nguyễn Văn Thanh đánh bạc bằng hình thức lô, đề với Mai Xuân Dũng. Cụ thể: Thanh bán cho Dũng 13 số lô, mỗi số là 250 điểm, tương ứng với số tiền 70.200.000 đồng. Đối chiếu với kết quả xổ số cùng ngày, Dũng thắng lô là 60.000.000 đồng. Như vậy, tổng số tiền mà Thanh và Dũng sử dụng để đánh bạc là 130.200.000 đồng.
Cùng ngày 03/3/2020, Nguyễn Văn Thanh có hành vi đánh bạc bằng hình thức lô, đề cùng với Cao Thị Hương. Cụ thể: Hương bán cho Thanh 12 số lô, 01 số ba càng, tương ứng với số tiền 42.600.000 đồng. Đối chiếu kết quả xổ số cùng ngày, Thanh thắng lô là 24.000.000 đồng. Như vậy, tổng số tiền Thanh và Hương sử dụng để đánh bạc là 66.620.000 đồng.
Toàn bộ số tiền mua bán số lô, để giữa Nguyên Văn Thanh và Mai Xuân Dũng, giữa Nguyễn Văn Thanh và Cao Thị Hương cũng như tiền thắng, thua các bị cáo chưa thanh toán cho nhau.
2. Quá trình giải quyết vụ án
- Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 22/2021/HS-ST ngày 13/4/2021, Tòa án nhân dân huyện N, tỉnh T quyết định: xử phạt Nguyễn Văn Thanh 24 tháng tù về tội "Đánh bạc"; xử phạt Mai Xuân Dũng 03 năm 03 tháng về tội "Đánh bạc". Tổng hợp hình phạt 03 năm tù của Bản án số 124/2019/HSPT ngày 25/4/2019 của Tòa án nhân dân tỉnh T, buộc Mai Xuân Dũng phải chấp hành hình phạt chung là 06 năm 03 tháng tù. Quyết định truy thu số tiền mà các bị cáo đã dùng để đánh bạc, cụ thể: truy thu của Mai Xuân Dũng số tiền 70.200.000 đồng; truy thu của Nguyền Văn Thanh số tiền 42.620.000 đồng nộp ngân sách Nhà nước. Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn quyết định đối với bị cáo khác và các vấn đề khác theo quy định của pháp luật.
Ngày 26/4/2021, các bị cáo Nguyễn Văn Thanh, Mai Xuân Dũng kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Tại phiên tòa phúc thẩm, các bị cáo bổ sung nội dung kháng cáo về biện pháp tư pháp cho rằng việc truy thu 70.200.000 đồng của Dũng và 42.620.000 đồng của Thanh là không đúng vì các bị cáo mới chỉ nhắn tin chưa thanh toán tiền cho nhau.
- Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 124/2021/HSPT ngày 12/7/2021, Tòa án nhân dân tỉnh T quyết định: Sửa bản án sơ thẩm về phần hình phạt đối với Nguyễn Văn Thanh, xử phạt Nguyễn Văn Thanh 18 tháng tù vê tội "Đánh bạc"; giữ nguyên hình phạt đối với Mai Xuân Dũng. Sửa Quyết định của bản án sơ thẩm về việc tịch thu số tiền dùng để đánh bạc, cụ thể: không truy thu của bị cáo Mai Xuân Dũng số tiền 70.200.000 đồng, không truy thu của bị cáo Nguyễn Văn Thanh số tiền 42.620.000 đồng.
Ngày 19/10/2021, Viện trưởng Viện kiêm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội ra Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 57/QĐ-VC1-HS đề nghị Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử giám đốc thẩm hủy Bản án hình sự phúc thẩm số 124/2021/HSPT ngày 12/7/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh T, phần quyết định về khoản thu lời bất chính: "Không truy thu của Mai Xuân Dũng số tiền 70.200.000 đồng, của Nguyễn Văn Thanh 42.620.000 đồng để nộp ngân sách Nhà nước", giữ nguyên quyết định của Bản án hình sự sơ thẩm số 22/2021/HS-ST ngày 13/4/2021 của Tòa án nhân dân huyện N, tỉnh T.
Tại Quyết định số 16/2022/ HS-GĐT ngày 29/3/2022, ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội châp nhận kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội, hủy một phần Bản án hình sự phúc thẩm số 124/2021/HSPT ngày 12/7/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh T về quyết định không truy thu số tiền 42.620.000 đồng của Nguyễn Văn Thanh và không truy thu số tiền 70.200.000 đồng của Mai Xuân Dũng và giữ nguyên quyết định của Bản án sơ thẩm số 22/2021/HS-ST ngày 13/4/2021 của Tòa án nhân dân huyện N, tỉnh T về việc tuyên truy thu của Mai Xuân Dũng 70.200.000 đồng; truy thu của Nguyễn Văn Thanh 42.620.000 đồng đế nộp ngân sách Nhà nước.
3. Nội dung rút kinh nghiệm
Theo quy định tại Điều 47 Bộ luật hình sự, Điều 106 Bộ luật tố tụng hình sự thì số tiền dùng để đánh bạc và số tiền thu lời bất chính từ việc đánh bạc, nếu có căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự thì phải tịch thu để sung quỹ Nhà nước. Trong vụ án này, Nguyễn Văn Thanh dùng số tiền 42.620.000 đồng để mua lô, đề của Cao Thị Hương; Mai Xuân Dũng dùng số tiền 70.200.000 đồng để mua lô của Nguyễn Văn Thanh; tuy các bị cáo chưa thanh toán tiền cho nhau, chưa chuyển tiền cho nhau nhưng việc đánh bạc đã hoàn thành và có đủ căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự đối với việc đánh bạc bằng số tiền nêu trên. Do đó, Bản án hình sự sơ thẩm số 22/2021/HS-ST ngày 13/4/2021 của Tòa án nhân dân huyện N, tỉnh T tuyên truy thu của Mai Xuân Dũng 70.200.000 đồng; truy thu của Nguyễn Văn Thanh 42.620.000 đồng để nộp ngân sách Nhà nước là có căn cứ, đúng pháp luật. Việc Bản án hình sự phúc thẩm số 124/2021/HSPT ngày 12/7/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh T tuyên không truy thu số tiền mà Nguyễn Văn Thanh và Mai Xuân Dũng đã dùng để đánh bạc là không đúng.
Thông qua vụ án cụ thể này, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thấy cần thông báo để các Viện kiểm sát tỉnh, thành phố trong khu vực cùng nghiên cúư, rút kinh nghiệm trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án có nội dung tương tự.