Qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa giám đốc thẩm vụ án Phạm Viết Ngọc cùng đồng phạm phạm tội “Tổ chức đánh bạc” và tội “Đánh bạc”, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thấy cần thiết phải rút kinh nghiệm với Viện kiểm sát địa phương về việc áp dụng hình phạt tiền không đúng quy định.
1. Tóm tắt nội dung vụ án
Từ ngày 08/7/2020 đến ngày 10/7/2020, Phạm Viết Ngọc thực hiện hành vi tổ chức đánh bạc. Cụ thể Phạm Viết Ngọc đã dùng điện thoại di động của mình gửi tin nhắn qua mạng zalo và sử dụng phần mềm LDPRO tải, nhập số điện thoại của những người đánh bạc qua phần mềm tự động tính tiền, dựa trên kết quả mở thưởng xổ số, phần mềm sẽ tự động cộng, trừ số tiền thắng thua của người đánh bạc. Ngoài ra, Phạm Viết Ngọc còn tổ chức đánh bạc dưới hình thức nhận, chuyển, mua bán số lô, số đề cho nhiều người khác bị Công an tỉnh CB phát hiện bắt quả tang, thu giữ vật chứng số tiền Phạm Viết Ngọc và các đồng phạm dùng tổ chức đánh bạc và đánh bạc là 273.562.000 đồng, cụ thể: Ngày 08/7/2020, tổ chức đánh bạc cho 6 người với số tiền là 62.840.000 đồng; ngày 9/7/2020, tổ chức đánh bạc cho 6 người với tổng số tiền là 70.360.000 đồng; ngày 10/7/2020 tổ chức đánh bạc cho 17 người với số tiền là 134.362.000 đồng. Ngoài ra Phạm Viết Ngọc nhận cáp đề bán cho Đỗ Văn Dũng 03 lần vào các ngày 8/7/2020 với số tiền dùng để đánh bạc là 23.400.000 đồng; ngày 09/7/2020 số tiền dùng để bạc là 37.700.000 đồng; ngày 10/7/2020 sổ tiền dùng để đánh bạc là 24.900.000 đồng. Lục Thị Quỳnh đánh bạc 03 lần vào các ngày 08/7/2020, số tiền dùng để đánh bạc là 12.810.000 đồng; ngày 09/7/2020, số tiền dùng đánh bạc là 19.320.000 đồng; ngày 10/7/2020, số tiền dùng để đánh bạc là 15.370.000 đồng. Vương Văn Hữu 03 lần đánh bạc vào các ngày 08/7/2020, số tiền dùng để đánh bạc là 9.450.000 đồng; ngày 09/7/2020 số tiền dùng để đánh bạc là 8.300.000 đồng; ngày 10/7/2020, số tiền dùng để đánh bạc là 10.200.000 đồng. Phạm Thế Anh đánh bạc 01 lần vào ngày 08/7/2020, số tiền dùng để đánh bạc là 5.020.000 đồng. Số tiền các bị cáo dùng để đánh bạc nêu trên cá nhân Phạm Viết Ngọc đã hưởng lợi bất chính 5.074.660 đồng.
2. Quá trình giải quyết:
Bản án hình sự sơ thẩm số 10/2021/HSST ngày 27/01/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh CB áp dụng các điểm a và c khoản 1 Điều 322; các điểm s, t khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 35 Bộ luật hình sự xử phạt Phạm Viết Ngọc 80.000.000 đồng, Đồ Văn Dũng 50.000.000 đồng đều về tội “Tổ chức đánh bạc”;
Áp dụng khoản 1 Điều 321; điểm s khoản 1 Điều 51; điểm g khoan 1 Điều 52; Điều 35 Bộ luật hình sự, xử phạt Lục Thị Quỳnh 45.000.000 đồng về tội “Đánh bạc”.
Áp dụng khoản 1 Điều 321; các điểm i và s khoàn 1 Điêu 51; diêm g khoản 1 Điều 52; Điều 35 Bộ luật hình sự xử phạt Vuơng Văn Hữu 35.000.000 đồng, Phan Thế Anh 20.000.000 đồng đều về tội “Đánh bạc”.
Ngoài ra, Tòa án cấp sơ thẩm còn quyết định về tội danh và hình phạt đối với các bị cáo khác, về xử lý vật chứng, án phí và thông báo quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.
Sau khi xét xử sơ thẩm, Bản án hình sự sơ thẩm nêu trên không có kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm nên có hiệu lực pháp luật.
Ngày 17/9/2021, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội ra Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 45/2021/KN-HS đề nghị hủy Bán án sơ thẩm số 10/2021/HSST ngày 27/01/2021 của Tòa án nhân dân tỉnh CB về phần hình phạt đối với Phạm Viết Ngọc, Đỗ Văn Dũng, Lục Thị Qu5rnh, Vương Vãn Hữu và Phan Thế Anh để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định pháp luật.
Quyết định giám đốc thẩm số 68/2021/HS-GĐT Ngày 08/11/2021 cua Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã chấp nhận kháng nghị hủy Bản án sơ thẩm số 10/2021/HSST ngày 27/01/2021 cua Tòa án nhân dân tỉnh CB về phần hình phạt đổi với Phạm Viết Ngọc, Đồ Văn Dũng, Lục Thị Quỳnh, Vương Vãn Hữu và Phan Thế Anh để xét xử sơ thẩm lại theo hướng không áp dụng hình phạt tiền đối với các bị cáo theo đúng quy định của pháp luật.
3. Vấn đề cần rút kinh nghiệm
Đây là vụ án Tổ chức đánh bạc và Đánh bạc có tính chất nghiêm trọng, với sự tham gia của nhiều đối tượng. Phạm Viết Ngọc đã nhiều lần tồ chức đánh bạc cho nhiều người tham gia đánh bạc với số tiền lớn (273.562.000 đồng). Đỗ Văn Dũng đã giúp Phạm Viết Ngọc nhận số lô, số đề của Bế Thị Uyên 03 lần với tổng số tiền 99.000.000 đồng để chuyển cho Phạm Viết Ngọc. Lục Thị Quỳnh tham gia đánh bạc 03 lần với tổng số tiền là 47.500.000 đồng, ngoài ra bị cáo có nhân thân xấu (năm 1986, bị xét xử 06 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Làm giả giấy tờ, tài liệu trong quá trình phân phối”; năm 1993, bị xử phạt 03 năm tù về tội “Vô ý làm chết người”). Vương Văn Hữu thực hiện hành vi đánh bạc 03 lần với số tiền 27.950.000 đồng. Hành vi phạm tội của các bị cáo Phạm Viết Ngọc, Đỗ Văn Dũng, Lục Thị Quỳnh và Vương Văn Hữu đã phạm vào tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “phạm tội 02 lần trở lên” quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự. Đối với Phan Thế Anh mặc dù chỉ tham gia đánh bạc 01 lần với tổng số tiền là 5.020.000 đồng nhưng bị cáo có nhân thân xấu, trước khi phạm tội đã có 01 tiền án về tội “Trộm cắp tài sản” đang trong thời gian thử thách, chưa được xóa án tích, phạm tội lần này là “Tái phạm” quy định tại điểm h khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự. Vì vậy, khi quyết định hình phạt Tòa án cấp sơ thẩm chỉ áp dụng hình phạt chính là phạt tiền đối với các bị cáo Phạm Viết Ngọc, Đỗ Văn Dũng, Lục Thị Quỳnh, Vương Văn Hữu và Phan Thế Anh là không đúng pháp luật, vi phạm Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15/5/2018 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao. Đánh giá không đúng tính chất, mức độ phạm tội, tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, nhân thân của từng bị cáo nên dẫn đến không đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật trong việc răn đe, đấu tranh phòng ngừa tội phạm.
Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thông báo để Viện kiểm sát nhân dân các tỉnh, thành trong khu vực nghiên cứu, rút kinh nghiệm chung nhằm nâng cao chất lượng trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử án hình sự.