Qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa giám đốc thẩm vụ án Bùi Thị Thắm cùng đồng phạm phạm tội “Đánh bạc”, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thấy cần thiết phải rút kinh nghiệm với Viện kiểm sát địa phương về việc áp dụng hình phạt Cải tạo không giam giữ không đúng quy định.
1. Tóm tắt nội dung vụ án:
Bùi Thị Thắm là nhân viên bán xổ số cho Công ty trách nhiệm hữu hạn MTV xổ số kiến thiết tỉnh NB (năm 2020 bị xử phạt 25 triệu đồng về tội Đánh bạc; năm 2017 bị xử phạt hành chính về hành vi đánh bạc), hàng ngày vào các buổi chiều, Bùi Thị Thắm kê bàn ghế ra khu vực vỉa hè ngã tư đoạn đường Trần Phú và đường Tuệ Tĩnh, phố YK, phường NT, thành phố NB để bán xổ số. Ngoài ra Bùi Thị Thắm còn nhận ghi số lô, số đề trái phép bằng hình thức ghi trực tiếp hoặc qua tin nhắn điện thoại. Quá trình điều tra có căn cứ xác định ngày 07/8/2020, Bùi Thị Thắm có hành vi đánh bạc dưới hình thức ghi số lô, số đề cho Đồ Văn Tài số tiền là 300.000 đồng; Vũ Hồng Nam số tiền là 1.000.000 đồng; Nguyễn Anh Văn số tiền 5.940.000 đồng. Tổng số tiền Bùi Thị Thắm đánh bạc với các đối tượng trên là 7.240.000 đồng.
2. Quá trình giải quyết:
Bản án hình sự sơ thẩm số 178/2020/HSST ngày 22/12/2020 của Tòa án nhân dân thành phố NB, tỉnh NB tuyên bố Bùi Thị Thắm phạm tội “Đánh bạc”; Áp dụng khoản 1, khoản 3 Điều 321; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm h khoản 1 Điều 52 BLHS xử phạt bị cáo Bùi Thị Thắm 15 tháng cải tạo không giam giữ; phạt bổ sung Bùi Thị Thắm 10.000.000 đồng sung quỹ Nhà nước.
Bản án không có kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thấm nên đã có hiệu lực pháp luật.
Ngày 13/10/2021, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội ra Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 32/2021/KN-HS đề nghị hủy bản án sơ thẩm về phần quyết định hình phạt đối với bị cáo Bùi Thị Thắm để xét xử sơ thẩm lại.
Ngày 06/12/2021, ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dàn cấp cao tại Hà Nội đã chấp nhận kháng nghị hủy Bàn án sơ thẩm số số 178/2020/HSST ngày 22/12/2020 của Tòa án nhân dân thành phố NB, tỉnh NB để xét xử lại.
3. Vấn đề cần rút kinh nghiệm
Hành vi phạm tội của bị cáo thuộc trường hợp ít nghiêm trọng quy định tại khoản 1 Điều 321 Bộ luật hình sự có khung hình phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Quá trình giải quyết tại cấp sơ thẩm, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải nên được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự. Tuy nhiên trước đó ngày 23/4/2020, bị cáo Bùi Thị Thắm đã bị Tòa án nhân dân thành phổ NB, tỉnh NB xử phạt 25.000.000 đồng về tội “Đánh bạc” chưa được xóa án tích nay lại tiếp tục phạm tội cùng loại nên bị cáo phải chịu 01 tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là tái phạm quy định tại điểm h khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự. Bị cáo có nhân thân xấu, năm 2017, bị Công an phường NT, thành phố NB, tỉnh NB xử phạt hành chính về hành vi đánh bạc. Do đó, việc Tòa án cấp sơ thẩm chỉ xử phạt bị cáo Bùi Thị Thắm 15 tháng cải tạo không giam giữ là không đúng tính chất, mức độ phạm tội và nhân thân của bị cáo, không đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và tác dụng răn đe, phòng ngừa đối với loại tội phạm này.
Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thông báo để Viện kiểm sát nhân dân các tỉnh, thành trong khu vực nghiên cứu rút kinh nghiệm chung nhằm nâng cao chất lượng trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử án hình sự.