Thông qua Công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử giám đốc thẩm đối với vụ án Vũ Trí Thanh phạm tội “Trộm cắp tài sản” và “Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có” do Viện kiếm sát cấp cao tại HN kháng nghị và Toà án nhân dân cấp cao tại HN đã quyết định: Huỷ Bản án hình sự sơ thẩm số 26/2020/HSST ngày 25/6/2020 của Tòa án nhân dân huyện PX, thành phố HN và Bản án hình sự phúc thẩm số 674 ngày 09/9/2020 của Tòa án nhân dân thành phố HN về phần tội danh đối với Nguyễn Thị Tuyết; giao hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân huyện PX, thành phố HN để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật. Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN thông báo để Viện kiểm sát nhân dân các cấp cùng nghiên cứu, rút kinh nghiệm như sau:
1. Nội dung vụ án:
Khoảng 23 giờ ngày 27/3/2020, Vũ Trí Thanh rủ Lê Quý Sơn và Nguyễn Đức Thịnh đi trộm cắp tài sản. Sơn điều khiển xe máy chở Thịnh, Thanh đến xưởng mộc của anh Nguyễn Văn Tiến ở đường liên xã NT đi thị trấn PM (thôn Chanh Thôn, xã NT, huyện PX, thành phố HN Sơn đứng ngoài, Thanh và Thịnh vào xưởng lấy trộm 01 chiếc bàn gỗ, 04 ghế đôn gỗ. Sau đó, Sơn chở số tài sản trên đển quán bia của Nguyên Thị Tuyết. Tại 7: đây Tuyết biết số tài sản trên do các đối tượng trộm cắp mà có nhưng vẫn đồng ý mua với giá 400.000 đồng và hứa hẹn nếu đủ bộ sẽ mua với giá 2.500.000 đồng. Sau đó, Thanh, Thịnh, Sơn quay lại xưởng nhà anh Tiến lấy thêm 02 chiếc ghế đơn và 01 chiếc ghế dài rồi mang về nhà Tuyết. Khoảng 18 giờ 30 phút ngày 28/3/2020, Tuyết trả cho Thịnh, Thanh 2.200.000 đồng. Thanh cầm 1.100.000 đồng, đưa Thịnh 500.000 đồng, Sơn 600.000 đồng. Sau khi mua được bộ bàn ghế, Tuyết mang đến xưởng mộc của anh Nguyễn Hồng Sơn để phun sơn thì bị anh Tiến phát hiện, trình báo cơ quan công an. Ngày 01/4/2020, Thanh, Sơn, Thịnh, Tuyết ra đầu thú, nộp lại số tiền 2.200.000 đồng. Đối với Nguyễn Đức Thịnh phạm tội khi chưa đủ 16 tuổi nên Cơ quan điều tra đã ra quyết định xử phạt hành chính.
Kết luận định giá tài sản ngày 03/4/2020 của Hội đồng định giá huyện PX xác định: 01 bàn gỗ trị giá 900.000 đồng, 04 ghế đón trị giá 1.300.000 đồng, 02 ghế đơn trị giá 1.300.000 đồng. 01 đoản (ghế dài) trị giá 1.400.000 đồng. Tổng trị giá bộ bàn ghế là 4.900.000 đồng.
2. Quá trình giải quyết:
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 26/2020/HSST ngày 25/6/2020 cùa Tòa án nhân dân huyện PX, thành phố HN áp dụng khoản 1 Điều 323, điểm i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51, Điều 38 Bộ luật hình sự xử phạt bị cáo Nguyễn Thị Tuyết 06 tháng tù về tội “Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có”.
Ngày 26/6/2020 bị cáo Nguyễn Thị Tuyết kháng cáo xin hưởng án treo.
Ngày 24/7/2020, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân thành phố HN ra Quyết định kháng nghị phúc thẩm đề nghị Tòa án nhân dân thành phố HN sửa án sơ thẩm theo hướng: áp dụng khoản 1 Điều 173; điểm o khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự xét xử bị cáo Nguyễn Thị Tuyết về tội “Trộm cắp tài sản”.
Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 674/2020/HSPT ngày 09/9/2020 của Tòa án nhân dân thành phố HN quyết định sửa một phần bán án sơ thẩm, tuyên bố Nguyễn Thị Tuyết phạm tội “Tiêu thụ tài sàn do người khác phạm tội mà có”, giữ nguyên mức hình phạt tù nhưng cho bị cáo được hưởng án treo.
Căn cứ báo cáo đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm của Viện kiểm sát nhân dân thành phố HN, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN đã ban hành kháng nghị giám đốc thẩm số 41/QĐ-VC1-HS ngày 26/7/2021 đề nghị Uỷ ban Thẩm phán Toà án nhân dân cấp cao tại HN xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, huỷ Bản án hình sự sơ thẩm số 26/2020/HSST ngày 25/6/2020 của Tòa án nhân dân huyện PX, thành phố HN và Bản án hình sự phúc thẩm số 674 ngày 09/9/2020 của Tòa án nhân dân thành phố HN về phần tội danh đối với Nguyễn Thị Tuyết để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
Tại Quyết định giám đốc thẩm số 64/2021/HS-GĐT ngày 08/11/2021, Uỷ ban Thẩm phán Toà án nhân dân cấp cao tại HN quyết định: Chấp nhận Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 41/QĐ-VC1-HS ngày 26/7/2021 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN; hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 26/2020/HSST ngày 25/6/2020 của Tòa án nhân dân huyện PX và Bản án hình sự phúc thẩm số 674 ngày 09/9/2020 của Tòa án nhân dân thành phố HN về phần tội danh đối với Nguyễn Thị Tuyết.
3. Nội dung rút kinh nghiệm:
- về xác định tội danh: Bị cáo Nguyễn Thị Tuyết sau khi biết các bị cáo Thanh, Sơn cùng đối tượng Thịnh trộm cắp tài sản lần 1 (04 ghế đôn và 01 chiếc bàn) đã xúi giục các bị cáo tiếp tục trộm cắp tài sản lần 2 (02 ghế đơn và 01 ghế dài) nhằm mục đích mua lại toàn bộ số tài sản này. Hành vi hứa hẹn sẽ mua tài sản sau khi trộm cắp được của bị cáo Tuyết đã cấu thành tội “Trộm cắp tài sản” theo khoản 1 Điều 173 Bộ luật hình sự với vai trò đồng phạm của các bị cáo Thanh và Sơn. Tòa án cấp sơ và cấp phúc thẩm xét xử bị cáo Tuyết về tội “Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có” là chưa đúng tội danh.
- về áp dụng tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ: Khi thực hiện tội phạm, bị cáo Vũ Trí Thanh chưa đủ 18 tuổi; việc bị cáo Nguyễn Thị Tuyết xúi giục, thúc đẩy Vũ Trí Thanh thực hiện hành vi trộm cắp lần thứ 2 là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự xúi dục người dưới 18 tuổi phạm tội quy định tại điểm o khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự. Tòa án không áp dụng điểm o khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự để xét xử đối với bị cáo là thiếu sót. Do đó, Tòa án cấp phúc thẩm cho bị cáo được hưởng án treo là không nghiêm khắc, chưa đảm bảo tính giáo dục và nâng cao công tác phòng ngừa chung, thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật.
Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN thông báo để Viện kiểm sát các tỉnh, thành phố trong khu vực rút kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử án hình sự./.