* Vụ án "Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa" nguyên đơn Công ty Cổ phần thép Quang Tiến (Công ty Quang Tiến) và bị đơn Công ty cố phần Tàu Cuốc (Công ty Tàu Cuốc).
1. Nội dung vụ án
Ngày 05/01/2016, Công ty cổ phần thép Quang Tiến và Xí nghiệp Thi công Cơ giới - Chi nhánh Công ty cổ phần Tàu Cuốc ký kết Hợp đồng nguyên tắc số 18-2016/QTS-TC có nội dung: Công ty Quang Tiến nhận cung ứng cho Công ty Tàu Cuốc các loại hàng hóa gồm: thép xây dựng, thép công nghiệp các loại theo đơn đặt hàng, chất lượng hàng hóa theo tiêu chuẩn Việt Nam, phương thức vận chuyển, giá cả tính theo từng đơn hàng, hình thức thanh toán và trách nhiệm của các bên. Thực hiện hợp đồng, Công ty Quang Tiến đã giao hàng hóa với tổng giá trị 635.945.435 đồng, Xí nghiệp Cơ giới mới thanh toán được 100.000.000 đồng, còn nợ lại 553.945.435 đồng. Do đó, Còng ty Quang Tiến yêu cầu Công ty Tàu Cuốc phải thanh toán số nợ nêu trên và tiền lãi do vi phạm nghĩa vụ thanh toán là 101.095.042 đồng.
Ngày 14/01/2019, Tòa án nhân dân Quận 7, TP. Hồ Chí Minh đã ra Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 03/2019/QĐST-KDTM ghi nhận: Công ty Tàu Cuốc trả số tiền 627.804.391 đồng cho Công ty Quang Tiến.
Ngày 21/8/2019, Công ty Tàu Cuốc có đơn đề nghị xem xét lại Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nêu trên theo thủ tục giám đốc thẩm.
Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Thành phổ Hồ Chí Minh ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 268/QĐKNGĐT-VKS-KDTM ngày 27/11/2019 đối với Quyết định công nhận sự thỏa thuận, ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đã chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện cấp cao 3, tuyên huỷ Quyết định công nhận sự thỏa thuận nêu trên, giao hồ sơ cho TAND Quận 7 để xét xử sơ thẩm lại.
2. Vấn đề cần rút kinh nghiệm
Theo Hợp đồng nguyên tắc số 18-2016/QTS-TC ngày 05/01/2016 thì Xí nghiệp Thi công Cơ giới thuộc Công ty Tàu Cuốc ký kết hợp đồng với Công ty Quang Tiến chứ Công ty Tàu Cuốc không ký hợp đồng với Công ty Quang Tiến, tuy nhiên Tòa án cấp sơ thẩm không đưa Xí nghiệp Thi công Cơ giới vào tham gia tố tụng là vi phạm về tố tụng.
Theo Quyết định số 227/QĐ/TC-SXKD ngày 24/12/2015, Quyết định số 384TC/SX-QĐ ngày 30/12/2016, Quyết định số 136TC/SXQĐ ngày 30/12/2017 về việc khoán sản phẩm thi công công trình; bảng tổng hợp Công ty cấp kinh phí cho Xí nghiệp Cơ giới vào các năm 2017, 2018. Như vậy, theo Quyết định giao khoán số 384TC/SX-QĐ ngày 30/12/2016 cũng như theo giải trình của Công ty Tàu Cuốc thì Xí nghiệp Cơ giới hoạt động theo nguyền tắc độc lập, có con dấu và tài khoản riêng, có quyền giao dịch ký hợp đồng kinh tế với các đối tác khác, tự chịu trách nhiệm trước pháp luật. Như vậy, Tòa án cấp sơ thẩm đã bỏ sót người tham gia tố tụng, chưa xác minh làm rõ tư cách tố tụng của Xí nghiệp Cơ giới mà xác định Công ty Tàu Cuốc là bị đơn để quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa các đương sự là không đúng pháp luật.
* Vụ án "Tranh chấp hợp đồng tín dụng” nguyên đơn Ngân hàng Liên doanh Việt Thái (Ngân hàng), bị đơn Công ty TNHH Đầu tư phát triển Rạng Đông (Công ty Rạng Đông), người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan bà Đoàn Thị Hoàn My
1. Nội dung vụ án
Nguyên đơn yêu cầu bị đơn thanh toán số tiền vay 2.149.744.870 đồng và tiền lãi tạm tính đến ngày 07/5/2014 là 771.683.595 đồng. Tổng cộng 2.950.612.063 đồng và yêu cầu tiếp tục tính lãi phát sinh cho đến ngày bị đơn thanh toán xong hết nợ. Trong trường hợp bị đơn không trả được nợ thì Ngân hàng yêu cầu được phát mãi tài sản đã thế chấp để thu hồi nợ.
Ngày 15/5/2014 Tòa án nhân dân quận Thu Đức, Thành phố Hồ Chí Minh ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 09/2014/QĐKDTM- ST, theo đó các bên thỏa thuận: Ngân hàng và Công ty Rạng Đông thống nhất chấm dứt hợp đồng hạn mức tín dụng ... Công ty Rạng Đông có trách nhiệm thanh toán cho Ngân hàng tổng cộng 2.950.612.063 đồng. Ngay khi Công ty Rạng Đông thanh toán xong các khoản nợ cho Ngân hàng thì Ngân hàng có trách nhiệm giải chấp tài sản đã thế chấp theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất do Ủy ban nhân dân Quận 1 cấp ngày 18/11/2010 mang tên bà Đoàn Thị Hoàn My, kể từ ngày 08/5/2014 cho đến khi thanh toán xong số tiền nêu trên, Công ty Rạng Đông còn phải chịu lãi của số tiền 2.149.744.870 đồng. Hết thời hạn thỏa thuận nêu trên và kể từ ngày có đơn yêu cầu thi hành án của Ngân hàng mà Công ty Rạng Đông không thực hiện hoặc thực hiện không đúng thỏa thuận nêu trên thì Ngân hàng bán đấu giá tài sản thế chấp để thu hồi nợ.
Sau khi Quyết định sơ thẩm có hiệu lực pháp luật, Chi cục Thi hành án dân sự Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh ra quyết định cường chế kê biên, xử lý tài sản để thi hành án thì xác định người quản lý, sứ dụng tài sản thế chấp là bà Nguyễn Thị Tự, ông Trần Anh Dũng, bà Trần Ngọc Châu, ông Trịnh Sỹ Minh, Trịnh Song Thư, Trịnh Tuấn Anh, ông Nguyễn Thảo.
Ngày 20/8/2019, bà Nguyễn Thị Tự có đơn đề nghị kháng nghị theo thủ tục tái thẩm.
Viện trường Viện cấp cao 3 đã ban hành Quyết định kháng nghị tái thẩm số 27/QĐKNTT-VKS-KDTM ngày 14/11/2019 và được Hội đồng xét xử chấp nhận kháng nghị, tuyên huỷ Quyết định công nhận sự thỏa thuận nêu trên, giao hồ sơ về TAND quận Thủ Đức để giải quyết lại theo đúng quy định của pháp luật.
2. Vấn đề cần rút kinh nghiệm
Khoản 3 Điều 187 Bộ luật Tố tụng dân sự 2004 (nay là khoản 3 Điều 212 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015) quy định: "Trong trường hợp ... các đương sự có mặt thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án thì thỏa thuận đó chỉ có giá trị đối với những người có mặt và được Thẩm phán ra quyết định công nhận nếu không ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của đương sự vắng mặt. Trong trường hợp thỏa thuận của họ có ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của đương sự vắng mặt thì thỏa thuận này chỉ có giá trị và được Thẩm phán ra quyết định công nhận nếu được đương sự vắng mặt tại phiên hòa giải đồng ý bằng văn bản".
Tại buổi hòa giải ngày 07/5/2014, bà Đoàn Thị Hoàn My là chủ tài sản đã thế chấp cho Ngân hàng liên doanh Việt Thái không tham gia phiên hòa giải và cũng không có văn bản đồng ý kết quả hòa giải, nội dung thỏa thuận giữa Ngân hàng và Công ty Rạng Đông liên quan đến việc phát mãi tài sản thế chấp của bà Đoàn Thị Hoàn My nhưng Tòa án ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự là vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng. Mặt khác, quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm cũng không xem xét, thẩm định tại chỗ nên không phát hiện tài sản bà Đoàn Thị Hoàn My thế chấp cho Ngân hàng đã được bán cho bà Nguyên Thị Tự, hiện gia đình bà Tự đang quản lý, sử dụng đối với tài sản này. cấp sơ thẩm không đưa bà Tự và các thành viên gia đình bà Tự vào tham gia tố tụng là thiếu sót, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của gia đình bà Nguyền Thị Tự.